ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဗုဒၶဘာသာကို အဓိက ကိုးကြယ္တဲ႔ ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသား အမ်ားစုဟာလည္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။အဲဒီလို ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ထဲမွာ မိရိုးဖလာဗုဒၶဘာသာနဲ႔ မိမိကိုယ္တိုင္က ျမတ္္စြာဘုရားကို ၾကည္ညိဳၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ တရားေတာ္နဲ႔ အဆံုးအမကို ရိုေသေလးစားစြာ လိုက္နာႏိုင္တဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ဆိုၿပီး ကၽြန္မကေတာ႔ အမ်ိဳးအစား(၂)မ်ိဳး ခြဲျခားၾကည့္ပါတယ္။
လူမႈအသိုင္းအ၀န္းတစ္ခုမွာ ဂုဏ္ယူျမတ္ႏိုးဖြယ္ရာ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိၾကပါတယ္။ အသက္ ဂုဏ္၀ါ သိကၡာႀကီးသူေတြကို ရိုေသ ေလးစားတတ္ဖို႔၊ လူတစ္ဖက္သားကို ကူညီတတ္ဖို႔၊ စည္းလံုးညီညြတ္ၾကဖို႔ စတာေတြကို လူသားေတြက မ်ဳိးရိုးစဥ္ဆက္အလိုက္ ယဥ္ေက်းမႈကေန လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ခ်စ္စရာ့ဓေလ့စရိုက္ေလးေတြႏွင့္ ျမတ္ႏိုးဖြယ္ရာ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေနာင္လာ ေနာင္သား လူငယ္မ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္း ေပးၾကရမွာ မိဘဘိုးဘြားေတြႏွင့္ ဆရာသမားမ်ားမွာလည္း တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ငယ္ငယ္တုန္းကဆို ကိုယ့္မိဘ အဘိုးအဘြားမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္က သက္ႀကီး၀ါႀကီးမ်ားကလည္း အျမင္မေတာ္တာရွိရင္ သြန္သင္ဆံုးမေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါကိုလည္း ကၽြန္မတို႔လုိ႔ ကေလးေတြက လိုက္နာျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲၾကပါတယ္။
ယေန႔ေခတ္ လူငယ္အမ်ားစုဟာ မိရိုးဖလာဗုဒၶဘာသာကိုပဲ ကိုးကြယ္ေနၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္လူငယ္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္တဲ႔ေနရာမွာ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို ၾကည္ညိဳ တာထက္ မိဘကဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ မိမိလည္းဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္အျဖစ္ ခံယူၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ဗုဒၶရဲ႕တရားေတာ္ေတြထဲမွာ ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားတဲ႔ ၃၈ျဖာ မဂၤလာ တရားေတာ္မွာပါတဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြကိုေလ႔လဲ မေလ႔လာခဲ႔ပါဘူး၊လိုက္နာက်င္႔သံုးဖို႔ က်ေတာ႔ မေလ႔လာခဲ႔တဲ႔ အတြက္ လိုက္နာက်င္႔သံုးဖို႔ ဆိုတာက်ေတာ႔ စိတ္မဝင္စားခဲ႔ပါဘူး၊ စိတ္ဝင္စားေအာင္ ဆရာေတာ္ေတြ သံဃာေတာ္ေတြက ပံုျပတရားေတာ္ေတြနဲ႔ ေဟာေျပာဆံုးမတာၾကေတာ႔လည္း ဘုန္းၾကီးတရားနာရမွာကို ေၾကာက္လို႔ ေရွာင္က်ဥ္ၾကျပန္ေကာ။ အဲဒီေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ တစ္ ေယာက္အေနနဲ႔ မိမိဘာသာရဲ႕ အဆံုးအမကို ေဟာေျပာညႊန္ျပေပးတဲ႔ ဆရာေတာ္ေတြ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ သာသနာေတာ္ပိုင္ ဆရာေတာ္ၾကီးေတြရဲ႕ အဆံုးအမကို နားမေထာင္ခ်င္ မနာၾကားခ်င္မွေတာ႔ ရိုင္းစိုင္းဆိုးသြမ္းလာၾကတာ မဆန္းပါဘူး။
မိဘေတြအေနနဲ႔လည္း မိမိတို႔ သားသမီးကို ငယ္ရြယ္စဥ္အခ်ိန္ထဲက မိမိတို႔ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ထံုးတမ္းစဥ္လာ ဓေလ႔စရိုက္တို႔ကိုလည္း သားသမီးနားထဲမွာစြဲေနေအာင္ သြန္သင္ျပသေပးဖို႔လည္း သတိထားရမွာပါ။ ယခင္ေရွးလူၾကီးေတြဆို သံဃာေတာ္ေတြကို ေတြ႔ရင္ ရွိခိုးရံုနဲ႔ မၿပီးပါဘူး။ သံဃာေတာ္ေတြၾကြလာရင္ ကိုယ္က သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ အရိပ္ကိုနင္းမိမွာေၾကာက္လို႔ ရပ္ေပးၿပီး သံဃာေတာ္ ေက်ာ္သြားမွ ဆက္ေလွ်ာက္သြားၾကတာပါ။ယေန႔ေခတ္ လူငယ္ေတြကေတာ႔ သံဃာေတာ္နဲ႔ လမ္းမွာဆံုရင္ ရွိခိုးဖို႔ေနေနသာသာ ဝင္မတိုက္တာပဲ သူတို႔ကို ေက်းဇူးတင္ရဦးမွာပါ။ ဘက္စ္ကားစီးရင္လည္း သံဃာေတာ္ေတြတက္လာၿပီဆို စပယ္ယာက သံဃာေတာ္ခံုေလးေတြ ထေပးၾကပါဆို တခ်ိဳ႕ကေတာ႔ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး ဆက္ထိုင္ေနၾကပါတယ္။ ကၽြန္မ စိတ္ထဲမွာေတာ႔ ဒီကေလးဟာ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္လို႔လား ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ၿပီး သံဃာဆိုတာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရမွန္းမသိတာလား လားေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ တစ္ေယာက္ထဲ ေမးျဖစ္ေနခဲ႔ပါတယ္။ တၿခားဘာသာဝင္ေတြဆို ဥပမာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တစ္ေယာက္ဆို သူ႕ဘာသာရဲ႕ အဆံုးအမကို အတတ္ႏိုင္ဆံုးခံယူ က်င္႔သံုးပါတယ္။သူတို႔ဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ ဗလီဆရာကိုလည္း ရိုက်ိဳးၿပီး ဗလီဆရာရဲ႕ အဆံုးအမကိုလည္း ခံယူၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္တစ္ေယာက္ ဟာလည္း သူတို႔ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ၾကီး (တရားေဟာ ဓမၼဆရာ)ရဲ႕ အဆံုးအမကို ခံယူလိုက္နာ ၾကပါတယ္။ ဒါကဘာသာတိုင္းမွာရွိၾကတဲ႔ ပူေဇာ္ထိုက္သူကို ပူေဇာ္ၾကတာပါ။
ဒါဟာ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းအရ လူႀကီးေတြမွာလည္း အဓိကအျပစ္ရွိတယ္ဆိုရမယ္။ ကေလးေတြကို အခ်ိန္မေပးႏုိင္ၾကတဲ့ မိဘမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာသလို ငယ္ငယ္ထဲက ကေလးထိန္းနဲ႔ ထားၿပီး ၀မ္းစာရွာေဖြရတဲ့အခ်ိန္က ပိုမ်ားလာတာလည္း ပါမယ္ထင္ပါတယ္။ စာေပႏွင့္ထိေတြ႕ေအာင္ လည္း မလုပ္ေဆာင္ၾကတာလည္း မ်ားလာတယ္။ လူႀကီးေတြကိုယ္တိုင္ေတာင္ စာေပနဲ႔ ေ၀းေနၾကတာ သိသာထင္ရွားလာပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ လူငယ္ေတြအတြက္ အခ်ိန္ေတြ ျဖဳန္းစရာ ပိုမို မ်ားလာျပန္ပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ကေန တစ္ဆင့္ သရုပ္ပ်က္ယဥ္ေက်းမႈေတြကို သင္ေပးသလို မျဖစ္ေအာင္ လူႀကီးေတြကို ပိုၿပီး ၾကပ္မတ္ဂရုစိုက္သင့္တယ္လို႔ ကၽြန္မ ျမင္မိပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ျဖစ္တဲ႔ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားကို မိမိရဲ႕ပင္ကိုစိတ္နဲ႔ ရိုေသစြာၾကည္ညိဳၿပီး ဗုဒၶရဲ႕အဆံုးအမကို မေမ႔မေလ်ာ႔တဲ႔ ဗုဒၶဘာသာပါ။အဲဒီလိုဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ က်ေတာ႔ သူတို႔ရဲ႕က်င္႔ၾကံအားထုတ္မႈ၊ေၿပာဆိုဆက္ဆံပံု အမူအယာကအစ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ရဲ႕အဆံုးအမ အတိုင္း ဘုရားရဲ႕သားေတာ္ သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ အဆံုးအမအတိုင္း ေၿပာဆိုဆက္ဆံ ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ ငါးပါးသီလ ကိုမိမိအသက္ကဲ႔သို႔ တန္ဖိုးထားၿပီး မက်ိဳးမေပါက္ေအာင္လည္း သတိထား ပါတယ္။ယေန႔ေခတ္မွာ လူေတြဟာ အရွက္အေၾကာက္တရားမရွိၾကေတာ႔ပဲ အက်င္႔ စာရိတၱပ်က္ျပားလာၾကတာ ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားဆိုတာလည္း အလြန္နည္းပါး လာၾကၿပီး ငါ႔တစ္ဘို႔ထဲအတြက္ ၾကည့္လာၾကတာကို ေတြ႔ျမင္ၾကရမွာပါ။ကၽြန္မတို႔ အရြယ္ငယ္တုန္း ကဆိုရင္ လူၾကီးမိဘေတြ ကိုယ္႔ထက္ အသက္အရြယ္ၾကီးသူေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာျဖတ္ေလွ်ာက္ရင္ ခါးကိုကိုင္း ေခါင္းကိုငံု႔ၿပီး ျဖတ္ေလွ်ာက္ၾကရပါတယ္။ဒီေန႔ေခတ္လူငယ္ေတြမွာေတာ႔ အဲဒီလို အမူအက်င္႔မ်ိဳး မေတြ႔ၾကရေတာ႔ပါဘူး။
သူတို႔အေနနဲ႔ အဲဒီလို လုပ္တာဟာ ရွက္စရာေကာင္းတဲ႔ လုပ္ရပ္၊ လူငယ္အခ်င္းခ်င္း ဟားတိုက္စရာ လုပ္ရပ္လို႔ ထင္ျမင္ေနၾကတာဟာ ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ လူၾကီးေတြကို ကလန္ကဆန္လုပ္ႏိုင္တဲ႔သူဟာ အေပါင္းအသင္းေတြၾကားမွာ ဟီးရိုး(hero)တစ္ေယာက္လို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ လြဲမွားတဲ႔ အယူအဆေတြပါ။ ဒီလို အယူအဆေတြ လူငယ္ေတြၾကားက ပေပ်ာက္ေအာင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ကၽြန္မတို႔ေတြအေနနဲ႔ လူငယ္ေတြလိုက္နာခ်င္လာေအာင္ စည္းရံုးလံႈေဆာ္ျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈသင္တန္းမ်ားတက္ခိုင္းျခင္း၊ တရားပတ္ဝင္ခိုင္းျခင္း စသည္တို႔မွာ လူငယ္ေတြ လုပ္ခ်င္စိတ္ရွိလာေအာင္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္တဲ႔ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ခံယူရင္း လူငယ္မ်ား ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ မေ၀းကြာေအာင္ လူႀကီးေတြအေနျဖင့္ သြန္သင္ဆံုးမ လမ္းညႊန္ေပးၾကဖို႔ ေျပာၾကားလိုက္ရပါေတာ့တယ္။

မေနာျဖဴေလး