(3)“ေရွးေရွးက  ကဗ်ာမ်ားထဲမွ ေတာသူေတာင္သား မ်ားရဲ႕ဘ၀”(ဦးၾကီ္း)

 

ဦးေဆာင္းလုိ လြမ္းခ်င္းမ်ားကိုေရးဖြဲ႔တတ္သူကေတာ႔ စာဆုိေတာ္”ဦးၾကီး” ျဖစ္ပါတယ္။

”ဦးၾကီး” ရဲ႕စာမ်ားက ေက်းလက္အဖြဲ႔ေတြအေတာ္ေလးမ်ားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။

 

စာဆုိေတာ္ဦးၾကီး ကလည္းေတာေနေတာထုိင္ ရြာသူရြာသားမ်ားအေၾကာင္းကိုသာအမ်ားဆုံးေရးဖြဲ႔သူျဖစ္ပါတယ္။

”ဦးၾကီး” ကေတာ႔1201 ခုႏွစ္ပါတ္၀န္းက်င္ အမရပူရေခတ္မွ မင္းတုနး္မင္းလက္ထက္

ရတနာပုံေခတ္ထိ ဘုရင္႔အမူ႔ေတာ္ကိုထမ္းေဆာင္သူျဖစ္ျပီး၊

အဂၤလိပ္မ်ား မႏၱေလးကို သိ္မ္းယူျပီး မၾကာခင္အခ်ိန္ေလာက္ပ်ဥ္းမနားျမဳိ႔မွာ ကြယ္လြန္ခဲ႔ပါတယ္။

သကၠရာဇၨ္1220ႏွင္႔ 1240အတြင္း လြမး္ခ်င္းေပါင္းမ်ားစြာကုိေရးသားထားခဲ႔ပါတယ္။

                            

ဒီကဗ်ာေလးေတြကေတာ႔ စာဆုိေတာ္ဦးၾကီးေရးဖြဲ႔ခဲ႔တဲ႔ ေတာဓေလ႔ကဗ်ာမ်ားဘဲျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းေနစဥ္တုံးကေတာ႔ ျမန္မာစာမွာ သင္ရုိးညႊန္းတန္းအျဖစ္ ျပ ဌာန္းခဲ႔ဘူးေတာ႔

ဖတ္ဘူးၾကမယ္ေတာ႔ ထင္ပါတယ္။

    ဒါေပမယ္လဲ႔ တစ္စုတစ္စည္းထဲဖတ္ရေအာင္ ရွာေဖြတင္ျပလုိက္ပါတယ္။

 

    “ယဥ္ေပ႔ေတာသူ  “

 ေလေျပငယ္သုတ္ပါလုိ႔  ေရႊဘုတ္က အုိးအီ၊

အုံ႔မူိငး္ငယ္ရီ     ေနမီေအာင္တခုိလွမ္းခဲ့ရ၊

ေကာက္ငနး္က သူျပန္ပုံမွာ  ခတၱာငုံပန္းႏွစ္ဆင္႔ငယ္ႏွင္႔၊

ပန္း၀င္႔လုိ႔ရြာကို၀င္  အျမင္ဆန္းပါဘိတယ္ေလး။

 

ညဥ္႔ခ်မ္းရယ္ေနရီ၊

ခ်ိန္ေတာ္မွီ  ေကသီပန္းႏွင္႔၊

ေရခပ္လမ္းမွာ စခန္းသင္႔လုိ႔၊

ထက္ဆင္႔နီေရာင္ ခ်ည္စိမ္းေပါင္နွင္႔၊

ယဥ္ေအာင္ေတာသူ  သနပ္ခါးကြက္ပါးမွာကူလုိ႔၊

အမူၾကီးကမ္းကုန္ကုိ ဘယ္ျမဳိ႔ပုံသာခ်င္ေသာရယ္လုိ႔

ေျပာၾကမယ္ေလး။

 

ညေနအခ်ိန္လယ္ယာလုပ္ငန္းက တက္သုတ္ရုိက္ျပန္လာရေပမယ္႔လည္း

မိန္းကေလးပီပီ အလွအပတန္ဆာဆင္လုိ႔လာပုံ၊

ညေနေရခပ္ဆင္းခ်ိန္မွာလည္း သနပ္ခါးပါးကြက္ၾကားနဲ႔လွလွပပ ျပင္ဆင္လို႔

ထားပုံကေတာ႔ ျမဳိ႔သူေတြထက္ မနိမ္႔ပါဘူးလုိ႔ ေျပာျပထားတဲ႔ကဗ်ာေလးပါဘဲ။

 

“ေမာင္ၾကီးတုိ႔ ေပ်ာ္စံရာ  “

မလြမ္းေရာ႔ေသာ္ေကာ

ကြ်န္းေမာ႔ေမာ႔ေျမာက္ခြင္

မူးေရယဥ္လက္်ာစီးပါလုိ႔၊

ေမာင္ၾကီးတုိ႔ေပ်ာ္တဲ႔ရြာ။

ေျမာက္ညွာႏွင္႔ေတာင္စြယ္

လက္ကယ္က၊

အင္းႏွစ္ဘက္ကာတယ္ေလး။

 

တစ္ေခါက္ကယ္လမ္းဆုံ

ရြာသေဘာကုိေျပာမယုံေသာ္

ၾကဳံလွ်င္၀င္ခဲ႔ပါလားေနာ္အေ၀း။

ႏွစ္မျပာျဖဴ ေရာက္ေတာ္မူလွ်င္၊

မပူခ်မ္းျငိမ္း အျခင္ရယ္ေျမနီး၊

ထန္းရြက္ကယ္ စီးပါတဲ႔၊

ေမာင္ၾကီးအိ္မ္မွာစည္းစိမ္ငယ္ခံ၊

ဟငး္ခ်ဥ္ေပါင္ဘက္ ျပဳတ္ဘူးရြက္ႏွင္႔၊

ပိခ်က္ေရ ရံျပီးလွ်င္၊

ဆန္ထမင္းရဲေက်ာ္္္္္္္္ကုိ

၀န္ကေတာ္ပုံေလာက္ေျပးေအာင္၊

ေကြ်းပမယ္ေလး။

 

ဒီကဗ်ာေလးကေတာ႔ မူးျမစ္ပါတ္၀န္းက်င္မွာတည္ရွိေနတဲ႔ရြာမွာေနသူ ေယာက္်ားေလးက

မိန္းကေလးတစ္ဦးကိုဖိတ္ေခၚပုံျဖစ္ပါတယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ထန္းလက္မုိးတဲ႔ေအးခ်မ္းတဲ႔အိမ္ေလးမွာ ဘယ္လုိဧည္႔ခံမယ္ဆုိတာကိုေျပာျပတဲ႔

ကဗ်ာေလးျဖစ္ပါတယ္။

 

 

 

 

 

  “ေပ်ာ္ပုံက သစ္သႏွင္႔ “

 ေပ်ာ္ပုံက သစ္သႏွင္႔ ငယ္ခ်စ္ကယ္လုိက္ခဲ႔ေတာ႔၊

အၾကဳိက္ကတဲ႔ တုိ႔ေတာရြာမွာ၊

မုိးအကာ ပင္ယံထက္ဆီက၊

ထန္းရြက္ႏွင္႔ဆင္သည္႔အိမ္၊

ျခဳံတင္းတိမ္ ႏြားေရခင္းလုိ႔

ညဥ္႔တြင္းကို ပုေလြေက်ာ္နွင္႔၊

ေဖ်ာ္ပမယ္ေလး။

ကိုက္ဖူးငယ္ညြန္႔စီ ခ်ဥ္ေပါင္နီကုိ၊
ရာသီဓေလ႔ ပုစြန္လုံးခြံဖုံးေထ႔လုိ႔၊

ေတာေလ႔ငယ္တဆင္ လယ္ၾကြက္ကင္ႏွင္႔၊

တုိ႔ခြင္ဖရုံ ဟင္းဘက္စုံလွ၊

မင္းပုံထယ္ထယ္ ေနစာပ်ဳိ႕အစ္ကို႔ကိုတယ္ပမယ္၊

ေဆာငး္နယ္၀င္သည္ခ်ိန္ကို ယစ္စီးစိမ္အဆီဖိန္းလုိ႔၊

မွိန္းေစ႔မယ္ေလး။

 

ဒီကဗ်ာေလးကလဲ ရြာသူမိန္းကေလးတစ္ဦးက သူ႔ခ်စ္သူကုိ ရြာလုိက္ခဲ႔ရင္ဘယ္လုိဧည္႔ခံမယ္ဆုိတာကိုေျပာျပတဲ႔ကဗ်ာေလးပါဘဲ။

ဒီကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ထဲမွာ ေတာသူေတာင္သားတုိ႔ စားေသာက္ရပုံေလးကို

ေဖာ္ျပထားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။

ပထမတပုဒ္မွာေတာ႔ ရဲရဲနီေနတဲ႔ထမင္းကုိ ခ်ဥ္ေပါင္ဟင္း၊ငပိရည္ကိုဘူးရြက္ျပဳတ္တုိ႔စရာနဲ႔

ေၾကြးမယ္လုိ႔ေျပာျပီး ဒုတိယတပုဒ္မွာေတာ႔

လယ္ၾကြက္ကင္ရယ္ ခ်ဥ္ေပါင္သီးနီနီကို လယ္ပုစြန္လုံးနဲ႔ေရာေထာင္းတာရယ္တင္

မကေသးဘဲ ယာထြက္ဖရုံသီးဟင္းေတာင္ပါေသးတယ္လုိ႔ေျပာထားပါတယ္။

  “ပ်ဳးိခင္းကအျပန္ “

    ပီလ၀န္း             ကန္စြန္းႏွင္႔ကင္းပုံ၊

ကင္းအငံု             ျပင္းထုံထုံမူိသကၤန္းငယ္ႏွင္႔၊

ေမာင္ဖမ္းတဲ႔        လယ္ပုစြန္ကို  

အခြံကိုခြာမခြဲပါနဲ႔   အထဲမွာအဆီကုန္ေရာ႔၊

နီရုံခ်က္ပါ အမိရယ္ေလး။

 ေတာခါခ်ဥ္ကို       လက္ငင္ကိုင္ဆုပ္ ငါးပိဖုတ္ႏွင္႔၊

လဲ႔လုပ္ကဲ႔နန္းသူ    ပ်ဳးိႏွုတ္ရာယူခဲ႔ပါ႔၊

အိမ္သူရဲ႕လမ္းတာကုိပကၠလာေမာ္ကာမပါလုိ႔၊ ေမွ်ာ္ပါ႔မယ္ေလး။

 

 ဒီကဗ်ာေလးကေတာ႔ လယ္ထဲဆင္းအလုပ္လုပ္ေနသူ ေယာက္်ားက သူ႔ဇနီးျဖစ္သူ

ထမင္းလာပုိ႔ခိ်န္ကိုေမွ်ာ္ရင္း သူစားခ်င္တဲ႔ ဟငး္ပုံစံေလးအတုိင္းခ်က္ေပးဘုိ႔ေမွ်ာ္တဲ႔

ကဗ်ာေလးပါဘဲ။

လင္ေယာက္်ားကုိယ္တုိင္ခူးလာ ဖမ္းလာတဲ႔ေခ်ာင္းနံေဘးမွာအလြယ္ရနုိင္တဲ႔ ပီလ၀န္း၊ ကင္းပုံ၊ မူိသကၤန္းစတဲ႔အသီးအရြက္ေတြကို လယ္ပုစြန္လုံးအထဲမွာပါတဲ႔ အဆီေတြ

ကုန္မွာစုိးလုိ႔ အခြံမခြာဘဲ နီတယ္ဆုိရုံေလးခ်က္ဘုိ႔မွာသလုိ၊

ေတာခါခ်ဥ္ကုိ ငပိဖုတ္နဲ႔ျမဳတ္စားဘုိ႔ ထမင္းလာပို႔မယ္႔လမ္းကုိေမွ်ာ္ေနတာကိုဖြဲ႔ဆုိတဲ႔ကဗ်ာေလးပါ။         

 

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ကိုေပါက္လက္ေဆာင္ အေတြးပါးပါးေလး(ေရွးကဗ်ားမ်ားကုိ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း)

 

(4)“ေရွးေရွးက  ကဗ်ာမ်ားထဲမွ ေတာသူေတာင္သား မ်ားရဲ႕ဘ၀”(ဦးၾကီ္း)

 

“ေပၚမလာေမွ်ာ္ကာငုိ “

 ထိမ္သဖန္းငယ္ႏွင္႔           လိမ္သန္းငဲ႔ဖလံ၊

တယ္ေပါက္ကယ္သန္သည္  နယ္ေျမာက္ဌာန္ ငါတုိ႔ေတာဆီက၊

ေလေရာရာ မုိးေတြဆင္လွ်င္        မရႊင္လြမ္းလုိက္လွေနာ္အေ၀း။

စိမ္းမင္ေၾကာင္ငယ္                    ေပါင္တစ္ဖက္ထုိး၊

ကြက္ပုဆုိးနွင္႔                 ရက္ပုိးမပါ၊

ေပါင္းပု၀ါလည္း              ေခါင္းမွာေပညစ္၊

ဗလေပြရစ္လုိ႔                 ေထြသစ္ကယ္မဆုိ၊

က်ည္းပင္လွ်ဳိမွာ    ႏွစ္ကုိယ္ယွဥ္ေတြ႔၊

ျမင္သေန႔ရယ္က   ၾကင္ေငြ႔ငယ္ဆုံသူ၊
အကြ်န္႔လူလည္း              ရႊံ႕ထူေျမတာ၊

ဟုိတစ္ရြာက                  ေပၚမလာလုိ႔၊

ေမ်ွာ္ကာသာငုိမိတယ္။

ေနညဳိစခ်ိန္ဆီကို   တိမ္အနီ ျပာ အကြက္ကယ္က

ညွာဘယ္ကုိသူမေပးလုိ႔ ေဆြြးလွတယ္ေလး။

 

ဒီကဗ်ာေလးကေတာ႔ ေတာသူမေလးရဲ႕ ေပၚမလာေနနုိင္အားတဲ႔ခ်စ္သူကုိေမွ်ာ္တဲအလြမ္းဒရာမာကေလးပါ။

သူတိုိ႔ေနတဲ႔အရပ္ရဲ႕ေျမာက္ဘက္က ေလရိပ္မုိးရိပ္ဆင္လာရင္

စိတ္မွာမရႊင္လုိ႔လြမ္းပါသတဲ႔။

သူတုိ႔ေနတဲ႔အရပ္မွာ ထိန္ပင္၊သဖန္းပင္၊တယ္ပင္၊လိန္ပင္ေတြေပါပါသတဲ႔။

တစ္ရက္ က်ည္းပင္လွ်ဳိ (လ်ဳိ=လမ္းေျမာင္ၾကား)မွာ ခ်ိန္းေတြ႔ၾကတဲ႔ရက္တုန္းက

သတၱိနည္းလုိ႔ ေဆးမင္ေၾကာင္တစ္ဖက္ထဲထုိးထားျပီး ေခါင္းေပါင္းပု၀ါကလည္း

ညစ္ေပ၊၀တ္ထားတဲ႔ပုဆုိးကလည္း ပုိးမပါတဲ႔ ခ်ည္ထည္လုံခ်ည္အကြက္ဆင္၊

စိတ္ညစ္ေနပုံနဲ႔ေထြေထြထူးထူးစကားလဲေျပာမသြားပါဘူးတဲ႔။

တိမ္အနီအျပာေတြသန္းေနတဲ႔ညေနခ်မ္းမွာ ေရာက္မလာနုိင္တဲ့တစ္ရြာသားကို

လြမ္းလုိ႔ ငိုရပါတယ္ဆုိတဲ႔ ေတာသူမေလးရဲ႕အလြမ္းပါ။

 

 

 

                   “စပ္ဟင္းခ်ဳိ “

 တခါေလလုိက္ခဲ႔ေတာ႔       စရုိက္ကယ္ဘာသာ၊

တုိ႔ေတာရြာမွာ                စားစရာဆန္ထမင္းမွာလ၊

မုရင္းနီတ်ာႏွင္႔               သီတာေရာတဲ႔ခ်ိန္ကိုေလး။

စပ္ဟင္းခ်ဳိမူ                            ယုန္ကုိျပက္ျပက္

ကင္ပလင္း ဂုံမင္းဖက္လုိ႔   ငါးပ်က္ကယ္ေရာရီ၊

ေလာေရႊပီပတီရုံး            ျဗဳန္းစပ္ကာက်ဳိျပီးလွ်င္၊

ဆီးခ်ဳိပင္႔ရိပ္သာမွာ          ႏွစ္မ်က္ႏွာယွဥ္ျပဳိင္ျပဳံးလုိ႔၊

သုံးရေအာင္ေလး။

 “လြမ္းပါဘိ ငယ္ကြ်မ္း၀င္ “

 အေရာက္ခက္ပါဘိ

ေျမာက္ဖက္ကယ္တဲ႔တုိ႔ေတာရြာ၊

ခုအခါ ရူ႕စရာလယ္ညဳိ၀င္းခ်ိန္မုိ႔

ဆယ္လွ်ဳိတြင္းျပန္႔ျပက္ေတာမွာ

ကန္႔ပက္ကာဆူတဲ႔ငါးရယ္ႏွင္႔။

အနားတြန္႔ခ်ဥ္ေပါင္နီကုိ   

ေဒၚလီက်ဳိတဲ႔ဟင္းကိုေလး။

 

တလင္းက်ယ္မွာ                       မင္းဖြယ္စုိးေလာက္၊

ႏြားေရမခင္းေျမတလင္း              ေခြထင္းေျခာက္ႏွင္႔

ခုံေလာက္ကယ္ခ်                      ဆန္နီမကုိ

ေတာင္႔လွေအာင္ခ်က္                 ကြ်န္းဖက္ထက္မွာ၊

ခူးလက္ကယ္လွ်င္စြာ၊                 ျပဳျပီးကာမွ၊

အရသာၾကီး                            ျခံစပ္သီးကို

မီးမွာ မဖုတ္                            ညွာမျဖဳတ္ဘဲ

ကဗ်ာတုတ္ေဆာင္း                    ဆုံဆုိးဆုိးမွာ က်ဳးိေအာင္ေထာင္းလုိ႔၊

စေလာင္းငယ္လဘင္                  အဖုံးအင္ႏွင္႔

ယခင္ခ်က္ဟင္းလ်ာကို               ခြ်င္းမညွာအကုန္ေမွာက္ပါလုိ႔၊

ႏွစ္ေယာက္ျပဳိင္မ်ဳိေနၾကဟာမုိ႔      ဟုိေျမက ငယ္ကြ်မ္း၀င္ကို

နယ္မန္းခြင္စံေတာ္ကြန္းဆီက       လြမ္းလွတယ္ေလး။

 

ဒီကဗ်ာေလးႏွစ္ပုဒ္ကလည္း ေဖာ္ေရြတဲ႔ခင္မင္တတ္တဲ႔

ေတာသူေတာင္သားေတြက သူတုိ႔ဆီလာမယ္႔ ဧည္႔သည္ကို ဘယ္လုိထမင္းဟင္းနဲ႕ဧည္႔ခံမယ္

ဆုိတာကုိ ေျပာျပတဲ႔ကဗ်ာေလးရယ္ အေ၀းတစ္နယ္မွာေရာက္ေနသူကို ျမန္မာမ်ားရဲ႕

“အစားေကာငး္စားရင္ခ်စ္သူကုိ သတိရတယ္” ဆုိတဲ႔စကားေလးအတုိငး္ ထမင္းစားခါနီး

ခ်စ္သူကုိ သတိရလုိက္တဲ႔အေမွ်ာ္စုိက္ကဗ်ာေလ

                                                 “ ေမာင္မျမင္စမ္းေစရ “

မုိးစရုိက္ေပမုိ႔        ပ်ဳိးစုိက္ကယ္ေပ်ာ္ေပ်ာ္

လက္စားငယ္ေခၚသည္     မ်က္၀ါးေဖာ္သူငယ္ခ်င္းေတြႏွင္႔

လယ္ခင္းျပန္႔သမန္းျပင္မွာ အငနး္တြင္သူငါဆင္းပါလုိ႔

မူရာခ်င္းျမဳိ႔သူမွီေပါင္        တုိ႔တူညီသံခ်ဳိေတးငယ္ႏွင္႔

ဖန္ခ်ဳိေအးခ်ိန္ေလာက္ဆီကို

အိမ္ေရာက္မွီၾကဲျပန္ရတယ္ေလး။

တုိ ထမီငယ္         ဟုိဆီဖုံးရုံ

အလုံးျခဳံလုိ႔ ကုန္းပုံကညီ

ေခါင္းေရႏွက္တဲ႔    တဘက္နီႏွင္႔

ပလီလုိ္က္ထာ။

ဂုတ္ေပၚေရာက္တဲ႔ ဆံေထာက္ဟာကို

တေၾကာ႔ခ်ည္ရုံး     ေလွ်ာ႔ရီထုံးလုိ႔

ပြင္႔လုံးငယ္ခတၱာ ။

ေယာင္မငိုက္ေအာင္ ေထာင္စို္က္ခါႏွင္႔

ၾကဳိက္ရွာတဲ႔ေမာင္

မျမင္စမ္းေစရ ဘြင္ပန္းကာေလာင္လိမ္႔မယ္

ေတာေခါင္တဲ႔ ေျမာက္ရြာကို

မေရာက္လာျမဳိ႔ေတာ္ယြန္းဆီက

ကန္သငး္ခုံမုိ႔ေမာ္စြန္းကို လြမ္းလိမ္႔မယ္ေလး။။

 

ဒီကဗ်ာေလးေတြကေတာ႔ လယ္သူမေလးေတြေကာက္စုိက္ပုံကို

ရယ္စရာအေသာေလးနဲ႔ဖြဲ႔စပ္ထားတဲ႔ကဗ်ာေလးျဖစ္ပါတယ္။

ရယ္စရာျပဳံးစရာရဲ႕အဆုံးမွာ အလြမ္းေလးနဲ႔အဆုံးသတ္ထားပုံက

ေတာ႔ လွပတဲ႔လြမ္းခ်င္းတပုဒ္အျဖစ္ပုိခံစားရပါတယ္။

 

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ကိုေပါက္လက္ေဆာင္ အေတြးပါးပါးေလး(ေရွးကဗ်ားမ်ားကုိ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း)

 (5)“ေရွးေရွးက  ကဗ်ာမ်ားထဲမွ ေတာသူေတာင္သား မ်ားရဲ႕ဘ၀”(ဦးၾကီ္း)

 

 

 

 “ဆယ္အိမ္မင္းစညး္စိမ္  “

 စည္းစိမ္ၾကီးပါဘိ             ရုတ္သီးေတာင္႔ကိုင္၊

ႏွစ္ေယာက္ကယ္ထုိ္င္                 ယွဥ္လက္ျပဳိင္က်ယ္စပ်စ္ကယ္ႏွင္႔၊

ဖြယ္သစ္ေျမအင္ရံလုိ႔                 ဇြန္းမတန္ ကန္ေယာက္သြားငယ္ႏွင္႔၊

ၾကြက္နဖား                              ပုန္းရည္က်ဳိသည္၊

အလုိဗ်ာ                                စားပုံတင္႔ပါဘိ၊

ေခါင္းမင္႔ဆယ္အိမ္ေပမုိ႔    အေျခၾကီးလွေတာငး္ကုိေလး။

 

စားေသာက္ဖြယ္ရာ                   ျပီးေသာခါ၀ယ္၊

ရသာခ်မ္းျငိမ္                           အျခင္ေျမသက္၊

ပင္ထန္းရြက္ႏွင္႔                        ေခါင္ပ်က္အိမ္တြင္၊

စည္းစိမ္ၾကီးရင္                        ေျခလိ္မ္တင္လုိ႔၊

ကုတင္ၾကမ္းေပါက္          သုံးေခ်ာင္းေထာက္မွာ၊
ေမွာက္ခ်ည္လွန္ခ်ည္                  အဆီရယ္ဖိန္း၊

မွိန္းတဲ႔ခ်ည္နွင္႔                         မၾကည္သမ္းေ၀

ထယ္မင္းပုံ                    ေနလုိက္တယ္၊

ႏြားေရျပန္႔အေပၚမွာ                   ေခါငး္ကေတာ္ကိုယ္တုိင္ႏွိပ္ခါမွ

သူအိပ္တယ္ေလး။

“ျဒပ္ၾကီးသည္႔ သမီးပ်ဳိခင္”

 သာလြန္းလွသယ္ အစ္မမယ္တုိ႔ရြာ၊

အကာမွာ ပင္၀ါးရုိးငယ္ႏွင္႔၊အမုိးမွာထန္းရြက္တင္၊

ၾကမး္ျပင္မွာအင္ေပါက္ခင္းပါလုိ႔၊ကာ၀င္းမွာေတာ့ႏြယ္ဘူးလိမ္၊

ဆယ္အိမ္ေခါင္းတဲ႔ မေအေလး၊

သမီးငယ္ပ်ဳိခင္၊ဥစၥာမ်ားလုိ႔၊၀တ္စားငယ္ဆင္သယ္၊

အလုိမျမင္၀႔ံပါလားေနာ္အေ၀း။

အဘုိးတန္ရာ ဆင္သည္မွာလဲ၊

ခပ္ျပာညႊန္႔ေပါင္း တြင္းနားေတာငး္ႏွင္႔၊ေရာင္ေမာငး္ရုိးခံ ။

ေရႊခ်ည္၀တ္မွာ လက္စြပ္ေတြရံလုိ္က္လုိ႔၊

ေခါက္ျပန္ေက်ာရင္ ၊ေက်ာက္ပုတီးညီေအာင္ဆင္လုိ႔၊

အင္မတန္႔အေနမွာ သူအေမဆယ္အိမ္မင္းေပမုိ႔ တင္းလွတယ္ေလး။

 

ဒီကဗ်ာေလးကေတာ႔ ေတာရြာတစ္ရြာက ဆယ္အိမ္ေခါင္းမင္းတစ္ေယာက္စည္းစိမ္ဘယ္လုိ

ခံတယ္ဆုိတာေလးကုိ ျပဳ႔ံးစဖြယ္ ေရးျပထားတာေလးပါဘဲ။

ေရွးကေတာရြာေတြမွာအုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားဆုိတာအားလုံးကေလးစားေၾကာက္ရြ႔ြံ႕ရတဲ႔သူေတြလဲ

ျဖစ္ၾကပါတယ္။

 

“ျပဳံးမိတယ္ “

လယ္ကညဳိ႕ငယ္ႏွင္႔    မယ္တုိ႔ရဲ႕ေတာရြာ၊

ေကာက္ငန္းငယ္သာ   သင္းျပာျပာေ၀ ခေတာက္ကယ္ႏွင္႔၊

ေလေသာက္ရာထုံၾကဴ မစုံသူ ေဖာ္မလြမ္းေသာ္ေကာ့၊

ကန္စြန္းငယ္ေရေဖာင္ဆင္လုိ႔ ယဥ္လွတယ္ေလး။

စစ္စလီငယ္ ျပာပီေရၾကက္ ေမာက္တင္ငွက္တုိ႔၊

လက္ကြက္တခုိ ရုိးက်လွွ်ိဳက၊

လူလုိဘဲၾကင္ လြမ္းစထြင္လုိ႔၊

မရႊင္ေနကုန္ သည္တ၀ွမ္းမွာလ၊

အလြမ္းသာဆုံေတာ႔ ေဖာ္မစုံတကုိယ္မွာ၊

ေရႊမုိးညဳိပတ္ကာခ်ဳန္းပါလုိ႔ ျပဳံးမိတယ္ေလး။

 “မန္က်ည္းသီး”

ထန္းေစ႔ခြက္ကယ္ႏွင္႔ လက္ဖက္ကိုထည္႔ကာ၊

ေတာငယ္ကလာ အိတ္ထဲမွာဘာပါသတုံးလုိ႔၊

ႏုွိက္ကာေမးတဲ႔ အမိရယ္ေလး။

 ငယ္ငယ္တုနး္ကလုံးထားကထစ္၊

က်ည္းေခ်ာင္က်စ္ကယ္ႏွင္႔

အဆစ္ကယ္ေခြေခြ မန္က်ည္းသီး၊

ေမာင္ၾကီးေခြ်ခဲ႔တယ္

အိ္မ္ေနသူအသာရုံ႕လုိ႔ ျမဳံ႔ေတာ႔ကြယ္ေလး။

“ အမရြာျပန္“

 မလြမ္းသင္႔ေသာ္ေကာ့ ခြန္းဆင္႔ငယ္ညီးကာ၊

ညဥ္႔ဆည္းစ်ာမွာ        ေရႊဘုတ္၀ါ ပင္ညဳိျငိမ္႔ငယ္က၊

ေနနိမ္႔လုိ႔ သူအီ          သီကရီ လွမ္းပါရတယ္ေလး။

ေယာက္ထည္းငယ္႔တကိုယ္     လ်င္စလုိငယ္၊

ခင္လွ်ဳိေရက်   သည္ေတာစက ၊

အမရြာျပန္ ဖားအုိးအံႏွင္႔၊

ထက္သန္စီစီ ခရုခ်ီလုိ႔၊

ေနရီမူန္မွင္ ေအာင္တုတ္ကယ္ေရာပါလုိ႔၊

ေျမာက္ေတာသူ၀င္ခဲ႔တယ္၊

ရြာအျပင္တခုိမွာ ေရႊမိုးညဳိတကုိယ္ရႊဲငယ္က

သဲခဲ႔ျပီေလး။

  “ စုိးလွပါတယ္“

သေျပကသီးသႏွင္႔      ေရၾကီးငယ္ေဘာင္ဘင္၊

ထြန္ေရးငယ္ငင္သည္ ပ်ဳိ႔ဦးရင္ အျပန္ခက္ရွာလိမ္႔၊

တဘက္က ေခ်ာင္းကာသည္ ေရႊညာမွာ ညဳိတဲ႔မုိးငယ္မုိ႔႔

ပ်ဳိစုိးတယ္ ေမာင္ငဲ့ေလး။

 

ခါးမင္ေၾကာင္ငယ္ ေရႊေရာင္ဘယ္ေ၀့၊

အမယ္ေလးဆုိတုန္းက ပ်ဳိပုန္းလုိ႔ေတြ႔သူမုိ႔၊

တေန႔သာသာ တညဥ္႔ကြာမူ၊

ဗ်ာပါသဲနင္ တစ္ႏွစ္ထင္လို႔၊

မရႊင္တေမ်ွာ္ ေရရွင္တားလုိ႔၊

ရက္အားပုံေပၚခ်ည္႔ ေခ်ာင္းေက်ာ္တဲ႔လယ္ႏွယ္ကို၊

ကိုယ္တာတြယ္ မစုံမက္သာဘူ႕ ေတာတက္ေဖေလး။

 “ေကြ်းခ်င္လွတယ္”

ခါတလွဲ႕ လာခဲ႔ပက်ဳပ္တုိ႔ဆီ၊

ရာသီေရာက္ကေပါ႔

ဖားကင္ေျခာက္က်ပ္တင္ဟာကို ငရုတ္၀ါစပ္တူေထာင္းပါလုိ႔၊

ဧည္႔ေကာငး္မုိ႔တမင္ေဆာ္ ။

တုိ႔ၾကီးေတာ္ေႏြကလွန္းပါတဲ႔ ခရမ္းေျခာက္က်ဳိပုန္းရည္၊

တူႏွစ္မည္ဆင္တဲ႔ဟင္း။

ထမင္းပုသိမ္ဆန္ႏွင္႔ ကိုရင္ကိုေကြ်းခ်င္လွတယ္။

 

ပဲေနာက္ႏွင္႔ေျပာင္းဆန္ ေကာက္သားငယ္ရံ၊

ေ၀ဖန္ေႏွာယွက္ ေရာကာခ်က္လုိ႔၊

ေျပာဘက္ကယ္မျမင္။

ၾသဇာျပြမ္းတဲ႔ သုံးလြန္းတင္ကို

ခင္မင္ဖြယ္ရာ သည္ခ်ိန္ကိုလာခဲ႔ပ၊

ေတာရြာသူ႔ခံ႔ပုံကို

အသားကုန္လက္ျပဳိင္ဆြဲလို႔၊ ႏႊဲေစ႔မယ္ေလး။

 “ လာခဲ႔ပက်ဳပ္တုိ႔ရြာ“

 ခါတလွဲ႔ လာခဲ႔ပက်ဳပ္တုိ႔ရြာ၊

ေ၀းမကြာ ေျပးလာလ်ွင္တာမေထာက္ပါဘူ႕၊

ရြာေျမာက္က မန္က်ည္းစင္။

ရြာ၀င္မွာပင္ေစာင္ခ်မ္းငယ္ႏွင္႔၊

ေျမာက္လမ္းေကြ႔ အေနာက္ဆြယ္မွာ၊

ေၾကာက္စဖြယ္မ်က္ႏွာထားပါလု႔ိ၊

ရြာသားေတြအာဏာၾကိဳ႕ရ၊

မင္းျပည္စုိးအိမ္အုိေတာင္မွာ

အေခါင္ေစာက္ႏွင္႔တဲကိုေလး။

 

ဖ်ာမလြန္ ႏြားခြံအခင္း

ေျမတလင္းမွာေနခင္းေပ်ာ္အင္၊

လိမ္းေက်ာက္ျပင္ႏွင္႔ ဗုိငး္ငင္၀ါဖန္၊

အိမ္လုံးသာညံေတာ႔၊

သန္းယံခ်ိန္ေက်ာ္ လူခ်င္းကုိလွ၊

အပ်င္းေျပေဖ်ာ္ရေအာင္၊

လုံးေတာ္ပုေျပာငး္ဆန္ကို

ေပါငး္လန္ေအာင္ အေဖ်ာ္ဟင္းငယ္ႏွင္႔၊

ဦးရင္းေရမ်ဳိခ်ဥ္းေအာင္ သြင္းေစ႔မယ္ေလး။

 “ ႏွမလိပ္ျပာရႊင္ေစ႔မယ္ “

ခါတေခါက္ ရြာေရာက္ကယ္လွမ္းခဲ႔ပ၊

သာတမ္းျဖင္႔ရွိေစေတာ႔၊အမိတုိ႔ေတာရြာအိမ္၊

သည္ခ်ိန္ကိုပဲစင္ေအာက္ လေျပာက္မွာဗုိင္းငင္၊

ေရႊရင္ အကၤ်ီသိုင္းလို႔ တပုိင္းဘုိကရုိႏွင္႔၊

အကို႔ ကိုဘမး္ျပလုိက္မယ္ေလး။

 

တဘက္ကယ္ေမွာင္ကာ တျခမ္းဟာမွာ၊

နံ႔သာလိမ္းကြက္ လေရာက္ျပက္မွာ၊

အသက္ကယ္ႏွင္းေဆာင္ ။

ႏြားခြံခင္းတဲ႔တလင္းေျပာင္၀ယ္၊

ရိပ္ေရာင္မထင္ လူေျခတိတ္ကုိမွ၊

ေရႊလိပ္ျပာရႊင္ေစ႔မယ္၊

ဦးရင္တုိ႔ျမိဳ႕သူလုိ တုိ႔ေတာမူတယ္မၾကမး္ပါဘူ႔၊

ေျခေရကုန္လည္ဆံကမ္းခ်ိန္မွ ဘမ္းပမယ္ေလး။

 

 

အမ်ားအားျဖင္႔ “ဦးၾကီး “ ရဲ႕လြမ္းခ်င္းကဗ်ာေတြက သူတုိ႔ေနထုိင္ရာ ရြာေလးက ဘယ္လိုသာယာတယ္၊

သူတုိ႔ရြာက ေတာသူမ်ားက ျမဳိ႔သူမ်ားအတုိင္းယဥ္ေက်းတယ္၊ ေန႔စဥ္ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ၾကတာကလဲ

ေတာထမင္းေတာဟင္းေပမယ္႔လည္း မညံ႔ပါဘူ.း၊

သူတုိ႔ရြာေတြကို အလည္လာမယ္ဆုိရင္ ဧည္႔၀တ္ေက်ေအာင္ဘယ္လုိဧည္႔ခံမယ္ဆုိတာကုိ ဖြဲ႔ဆုိထားတာရယ္၊

ရုိးသားတဲ႔ေတာသူမေလးရဲ႕ သူ႔ခ်စ္သူကိုလြမ္းတဲ႔အေၾကာငး္ေတြကုိရယ္ လွပစြာဖြဲ႔ဆုိထားတာမ်ားပါတယ္။

စကားအဆန္းမထြင္ဘဲဖတ္သူရ႕ဲရင္ထဲကို ေလွ်ာခနဲ႔ေရာက္သြားေအာင္ ေန႔စဥ္သုံးစကားေတြနဲ႔ ရုိးရုိးေလးေရးဖြဲ႔

ထားတဲ႔ လွပေသာကဗ်ာေလးေတြ ဆုိတာကေတာ႔ အမွန္ပါဘဲ။

ဒါေတြကေတာ႔ေရွးစာဆုိဦးၾကီးးရဲ႕ေတာဓေလ႔လြမ္းခ်င္းေလးေတြပါဘဲ။

 

အခုေနာက္ဆုံးတစ္ပုဒ္ကေတာ႔ ထူးျခားတဲ႔ ကဗ်ာေလးလုိ႔ေျပာရင္ ရပါတယ္။

အိမ္အတြက္ ဟငး္စားရွာတဲ႔ မုဆုိးတစ္ေယာက္အေၾကာင္းကို ဖြဲ႔ဆုိထားတာပါ။

ဒီကဗ်ာေလးက ငယ္ငယ္တုန္းက ေက်ာငး္မွာ သင္ခဲ႔ရတဲ႔ကဗ်ာေလးလဲျဖစ္ပါတယ္။

  “ေလးထမ္းတဲ႔ေဖ “

ေတာင္ခါးပန္းရယ္ႏွင္႔         ခင္တန္းကုန္းငယ္ေျမာင္၊

ေက်ာ႔ကြင္းကိုေထာင္သည္  ေခြးညီေနာင္ တခင္ခင္ႏွင္႔၊

ယုန္ရွင္ကို ဘမ္းခဲ႔႔ပ           ေလးထမ္းတဲ႔ သည္ေဖကုိ၊

တဲအိမ္ေနၾကင္သူက         တအူအူ ဟစ္ေခၚလုိ႔၊

အမွာေတာ္ပါးလုိက္ရွာတယ္ေလး။

 

အိမ္ကုိျပန္လွ်င္ အကြ်န္ ကြ်ႏုပ္ ၊

ယုန္တတုတ္ကို ခြာဆုတ္ေရလွန္၊

က်ပ္ခုိးခံလုိ႔ ။

ပန္းရန္န၀ါ ရြက္ႏုညွာကုိ ၊

၀ါးျပာထည္႔က်ဳိ အိုးနားတုိႏွင္႔၊

ခပ္ခ်ဳိညစ္ေတ ေဆာင္႔ေၾကာင္႔ထုိင္ေမႊလုိက္တယ္၊

ခ်ဳိေပစြ ဟင္းခ်ဳိကို စေလာင္းတုိအေျခပဲ႔ရယ္ႏွင္႔၊

အာေခါင္မွာ ပူေအာင္ထဲ႔လုိ႔ မ်ဳိလွဲ႕ကြဲ႕ေလး။

ကိုေပါက္လက္ေဆာင္ (ေရွးကဗ်ာမ်ားကုိ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း)