ယခုေရးသားေသာ ေဆာင္းပါသည္ ျမန္မာကဗ်ာမ်ား ေမွးမွိန္မည္ကို ဆိုးရိမ္ေနေသာ သံသယ စိတ္ျဖင့္တင္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ကၽြန္ေတာ့္ ၾကားဖူးသမွ် ကိုေျပာရမည္ဆိုပါလွ်င္ ျမန္မာ ကဗွာ ၏ အစပံုစံမွာ  လကၤာ ပံုစံျဖစ္ပါသည္။
       ျမန္မာကဗ်ာအစ ပုဂံေခတ္က ဟု ဆိုၾကေပသည္။ ျမန္မာကဗ်ာသညိ ေက်ာက္စာမ်ားတြင္မွတ္တမ္းတင္ ကုသိုလ္ စာမ်ားေရးထိုးရာမွ အစျပဳခဲသည္ဟု ဆိုသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာကဗ်ာတို႔သည္ ေခတ္ တစ္ေခတ္မွ တစ္ေခတ္ ကူးေျပာင္းသည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ ဖြဲထံုးပံုစံမ်ားတိုးတက္ခဲ့သည္…။ ျမန္မာကဗ်ာ ကို ခြဲထုတ္ ၾကည့္မည္ ဆိုပါလွ်င္ ကဗ်ာ ၊ အခ်င္း ၊ သီခ်င္း ဟူျပီး သံုးမ်ိဳးခြဲျခားႏိုင္ပါသည္…။ အခ်င္းသည္ ခ်င္းလိုက္ေသာ ကဗ်ာမ်ားကို ဆိုလုိျခင္းျဖစ္သည္။
          ျမန္မာကဗ်ာ အမ်ိဳးေပါင္း ကၽြန္ေတာ္ ေလ့လာသိရွိသမွ်ပင္ အမ်ိဳးေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ပါသည္..။ ယင္းတို႕ကိုေဖာ္ျပလိုပါသည္။
ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားမ်ားတြင္ – လကၤာ၊တ်ာဘြဲ႔၊ကာခ်င္း၊ရတု၊ဧခ်င္း၊ေမာ္ကြန္း၊ေတာလား၊ပ်ိဳ႕၊အန္ခ်င္း၊နတ္သံ(နတ္သံအဲ)၊တမ္းခ်င္း၊သံေပါက္၊တ်ာခ်င္း၊အိုင္ခ်င္း၊
ရဲတင္း၊ရကန္၊သာခ်င္း၊သီခ်င္း(ပန္တ်ာဂီတသံျဖင့္သီဆိုရေသာကဗ်ာတစ္မ်ိဳး)၊ေဟာစာ၊သွ်ိဳးလိုက္၊စည္ေတာ္သံ၊ငိုခ်င္း၊ရွာပံုေတာ္၊
ညည္းခ်င္း၊ေလွေတာ္သံ၊ဂုဏ္ခ်င္း၊ဟန္ခ်င္း၊ဒံုးခ်င္း၊လြန္ခ်င္း၊ေမာင္းေထာင္းေတး၊ဗံုၾကီးသံ၊လြမ္းခ်င္း၊ေဘာလယ္၊ေဒြးခ်ိဳး၊ၾတိခ်ိဳး၊
ေလးခ်ိဳး၊သံခ်ိဳ၊ေတးထပ္ အစရွိသျဖင့္ေလ့လာသိရွိခဲ့ရသည္။ ေဖာ္ျပပါတိုသည္ ပုဂံေခတ္လကၤာမွစကာ ေခတ္အစဥ္အတိုင္း စီစဥ္ေရးျပထားျခင္းျဖစ္သည္..။
              ထိုနည္းတူစြာ ကဗ်ာဗႏၶသာရက်မ္း တြင္လကၤာ ၁၄မ်ိဳးႏွင့္ သီခ်င္း၂၂မ်ိဳးရွိသည္ဟု ခြဲျခားျပဆိုထားသည္။အခ်ိဳးကဗ်ာသည္ သီခ်င္း ၂၂ မ်ိဳးတြင္ပါဝင္သည္ဟုဆိုသည္။ အခ်ိဳးကဗ်ာ သံုးမ်ိဳးရွိသည္။ ေဒြးခ်ိဳး၊ၾတိခ်ိဳး၊ေလးခ်ိဳးတို႕ျဖစ္သည္ဟု ထိုက်မ္းတြင္ မွတ္သားဖြယ္ေဖာ္ျပထားပါသည္….။
                ျမန္မာအဘိဓာန္အလိုအရ ဆိုရျပန္လ်င္ –
ကဗ်ာ(ဂဗ်ာ)  –   စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္အညီ၊ စာပိုဒ္အေရအတြက္၊ ကာရန္အခ်ိတ္အဆက္၊ အသံအေနအထားစသည္တို႔ျဖင့္              စီကံုးထားေသာအဖြဲအႏြဲ႔။   ဟု တင္ျပေျပာဆိုထားျပန္ပါသည္။
                                        ကၽြန္ေတာ္ တင္ျပလိုသည္မွာ ထိုမွ်မက ရွိေနပါေသးသည္။ သို႔ေသာ္ စာဖတ္သူ အီ မည္ဆိုးသျဖင့္ သိသင့္ သည္မ်ားကိုသာ အက်ဥ္းခ်ံဳး ေဖာ္ျပေရးသားလိုက္ပါသည္။
                             ကဗ်ာရသ ဂုဏ္ ကို ျပည့္ျပည့္ ဝဝ ခံစားတတ္ႏိုင္မည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ ယူဆမိပါသည္။
                                                                                                                       ဆည္းဆာ